ÇOCUK OLMAK

“Ya dışındasındır çemberin,

Ya da içinde yer alacaksın,

Kendin içindeyken kafan dışındaysa,

Çaresi yok kardeşim.”

*Murathan Mungan

Çocuk olmak kavramı, geçmişin izlerinin yetişkinliğimizin gölgesine düşmesi gerçeğini içinde barındırıyor. Çocuk olmayı belli bir yaş dönemine indirgemek, çocuk olmakla özdeşleştirilen kavramları sadece belirli bir yaş dönemine sıkıştırmak gibi bir izlenim uyandırıyor bende. Çocukluk denildiğinde genellikle fiziksel ve zihinsel olarak olgunlaşmamış bir insan hali anlaşılır. Oysa ben çocuk olmayı, insanın en ‘öz’ hali olarak görüyorum.

İnsanın en ‘öz’ hali, şaşırma ve merak duygularının ikisini de içinde barındırırken, aynı zamanda esaslı bir sorgulamayı da içeren bir durumdur. Şaşırma hali, bizlerin unuttuğu ve unutturulduğumuz bir duygu biçimi gibi geliyor. Bizlere bu dünyanın kötülüklere alışmamız isteniyor ve bizler için sıradan bir hal alması bekleniyor. Çocuk olmak, insanlığın iyi olma birikimini içinde taşırken, bu kötülüklere şaşırma duygusunu kaybetmemektir.

Evrenden baktığında bir nokta, durduğun yerden baktığında sonsuz gibi görünen dünyayı ve onun bir parçası olan insanları merak etmek duygusunu da yitirmemiz isteniyor. Biz merak ettikçe, birey olmaktan çıkacağız. Tek başına yaşayan bir canlı olmaktan öte, bir ‘insan’ topluluğunun bir parçası olduğumuzu göreceğiz. Yaşamımızda gördüğümüz eksiklerin başkalarının yaşamında da olduğunu, bir araya geldiğimizde eksilerden artılara çıkabileceğimizi göreceğiz.

Sorgulamak, insanın kişisel yaşamından başlayarak çevresini eleştirel bir süzgeçten geçirmesini sağlar. Bu sorgulama, doğru-yanlış kavramlarının tersyüz olmasıyla sonuçlanabileceği gibi, doğru ve yanlışların kalıcılaşmasına da yol açabilir.

Çocuk olmak, bazen de kurduğumuz güvenli alanlara bir itiraz biçimidir. Bir kaydırağa tersten binmek gibidir. Bizlere öğretilen doğrular ve yanlışlar üzerinden ilerleyeceğimiz, her adımının hesaplandığı bir yaşamı tercih etmemek ve böyle bir yaşamın içinde var olmaya itiraz etmektir. Çizilmiş sınırlardan öteye gitmek, çemberin dışına çıkabilmektir.

Yaşamın içinde ayrıntıların var ettiği güzellikleri görmek de çocuk olmak kavramına dahildir. Çevremizi kroki gibi kabataslak değerlendirmek yerine, her anın farkında olarak güzelliklerini keşfetmektir. Çocuk olmak ile öğretilmiş bir olgunluk arasındaki tercihimiz, bizim yaşamımızı biçimlendirecektir. O zaman kim bilir, belki de ‘çocuk gibisin’ sözünü kullandığımız için bir mahçup olma hissini içimizde yaşarız.

*Murathan Mungan, Çember